Ciekawostki z historii Polski – poznaj mniej znane wydarzenia i postacie, które miały wpływ na losy kraju.
Kiedy słyszysz „Księga Henrykowska”, możesz mieć skojarzenia z czymś zakurzonym, pełnym łaciny i oderwanym od rzeczywistości. Ale nic bardziej mylnego. Ta niepozorna kronika sprzed ponad 750 lat to nie tylko skarb dla językoznawców i historyków – to żywa opowieść o ludziach, miejscu i czasie, który ukształtował część naszej kultury. I wcale nie trzeba być mediewistą,…
Bitwa pod Cedynią, stoczona w 972 roku, zajmuje wyjątkowe miejsce w polskiej świadomości historycznej. Często uznawana za pierwsze wielkie zwycięstwo oręża polskiego i fundamentalny moment dla rodzącego się państwa Piastów, stała się czymś więcej niż tylko wydarzeniem historycznym. Jednak, jak w przypadku wielu innych wydarzeń spowitych mgłą wczesnośredniowiecznej historii, granica między weryfikowalnym faktem, trwałym mitem…
Napoleon Bonaparte potrafił być szczery do bólu. Kiedyś powiedział o Polakach, że „Ci ludzie tylko się bić umieją„. Z jednej strony to brzmi jak komplement – bo kto nie chciałby być znany jako odważny wojownik? Z drugiej – no właśnie, czy to nie brzmi trochę jak wyrzut? Jakby brakowało czegoś więcej niż tylko szabli w dłoni. Oto krótka…
Kozacy na czele z Bohdanem Chmielnickim w czasie powstania na Ukrainie szydzili z polskich regimentarzy mówiąc o nich: „Pierzyna, Łacina i Dziecina„. Ta krótka, ale wymowna fraza nie tylko wyśmiewała konkretnych dowódców, lecz także rzucała światło na ówczesną kondycję Rzeczypospolitej, jej elit i armii. Kim byli owi trzej mężowie? Dlaczego ich postacie skojarzono z pierzyną, łaciną i…
Polski język pełen jest barwnych powiedzeń, które często używamy, nie zastanawiając się nad ich pochodzeniem. Jednym z nich jest wyrażenie „wyskoczyć jak filip z konopi”, które oznacza nagłe i nieoczekiwane wtrącenie się do rozmowy, często w sposób niezbyt przemyślany lub nietrafiony. Ale skąd właściwie wzięło się to powiedzenie? Historia, jak się okazuje, jest nie tylko…
Listopad 1995 roku. Polska po raz pierwszy zasiada przed telewizorami, żeby obejrzeć przedwyborczą debatę prezydencką. Nie jedną, a dwie – i to w odstępie kilku dni. Na ekranie: Lech Wałęsa, ówczesny prezydent i legendarny działacz „Solidarności”, kontra Aleksander Kwaśniewski, młodszy, pewny siebie kandydat lewicy. Obaj – gotowi na drugą turę i zdeterminowani, żeby wygrać. …
Język polski pełen jest powiedzeń, których znaczenie znamy doskonale, ale ich pochodzenie często ginie w mrokach dziejów. Tak jest i z „mydleniem oczu” – wyrażeniem oznaczającym wprowadzanie kogoś w błąd, zwodzenie czy też sprytne ukrywanie prawdy. Ale skąd właściwie wzięła się ta fraza? Odpowiedź znajdziemy w czasach króla Zygmunta Augusta, kiedy to dwóch sprytnych dworzan…
W języku polskim „sumy bajońskie” to określenie oznaczające ogromne kwoty pieniędzy, które są niemożliwe do uzyskania. Ale skąd właściwie wzięło się to powiedzenie? Jego korzenie sięgają początków XIX wieku i politycznych intryg epoki napoleońskiej. Gdzie to się zaczęło? Aby zrozumieć genezę zwrotu „sumy bajońskie”, musimy cofnąć się do początku XIX wieku, do czasów Księstwa…
Każdy z nas przynajmniej raz usłyszał powiedzenie „wyjść jak Zabłocki na mydle”. Stało się ono symbolem spektakularnej porażki, najczęściej wynikającej z nadmiernej chciwości, nieprzemyślanych decyzji czy przesadnie sprytnego planu, który zakończył się fiaskiem. Ale kim był ów Zabłocki? Skąd wzięła się ta fraza i dlaczego utrwaliła się w polskim języku? Zabłocki i jego niefortunny…
Za pierwsze znane zdanie zapisane po polsku (a konkretniej – po staropolsku) postrzegane jest: „daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj”. Wypowiedział je w XII wieku pewien czeski rycerz, a zapisał ok. sto lat później pochodzący z Niemiec opat klasztoru Cystersów w dolnośląskim Henrykowie. Zdanie to znajduje się w tzw. Księdze Henrykowskiej. Stało się tak…