12 historycznych cytatów, które ukształtowały świat (i Polskę)

12 historycznych cytatów, które ukształtowały świat (i Polskę)

Cytaty historyczne to znacznie więcej niż zbiór zdań. Są one esencją epok, świadectwem kluczowych momentów i odzwierciedleniem myśli, które ukształtowały cywilizacje. Niektóre zdania potrafią przetrwać wieki, stając się czymś więcej niż tylko cytatem – stają się symbolem epoki, manifestem idei lub krzykiem narodu. Wypowiedziane w przełomowych momentach, przez wybitnych przywódców, filozofów czy poetów, zawierają w…

’Wam kury szczać prowadzać’ i inne ciekawostki o Józefie Piłsudskim
|

’Wam kury szczać prowadzać’ i inne ciekawostki o Józefie Piłsudskim

„Wam kury szczać prowadzać, a nie politykę robić”, to jedna z najsłynniejszych i najczęściej przytaczanych wypowiedzi Józefa Piłsudskiego. Są cytaty, które wchodzą do języka na stałe i to właśnie taki przypadek — ostry, celny, bezczelny. Ale do kogo dokładnie Piłsudski wypalił te słynne słowa o kurach? I co go wtedy tak wkurzyło? Oto krótka historia…

Napoleon o Polakach
|

’Ci ludzie tylko się bić umieją’ – czym Polacy zdenerwowali Napoleona?

Napoleon Bonaparte potrafił być szczery do bólu. Kiedyś powiedział o Polakach, że „Ci ludzie tylko się bić umieją„. Z jednej strony to brzmi jak komplement – bo kto nie chciałby być znany jako odważny wojownik? Z drugiej – no właśnie, czy to nie brzmi trochę jak wyrzut? Jakby brakowało czegoś więcej niż tylko szabli w dłoni. Oto krótka…

pieniądze nie śmierdzą

Pieniądze nie śmierdzą – historia powiedzenia, które przetrwało wieki

„Pieniądze nie śmierdzą” – kto z nas nie słyszał tego powiedzenia? Używamy go, gdy chcemy podkreślić, że źródło zarobku, choćby kontrowersyjne, nie odbiera wartości samym pieniądzom. Ale skąd właściwie wzięło się to wyrażenie? Jego historia jest starsza, niż mogłoby się wydawać, a jej korzenie sięgają starożytnego Rzymu.   Wszystko zaczęło się od cesarza Wespazjana Aby…

winston churchill
|

’Nigdy tak wielu nie zawdzięczało tak wiele tak nielicznym’ – dlaczego Churchill nie mówił tego o Polakach?

W sierpniu 1940 roku Winston Churchill dziękując pilotom za heroiczną walkę z Luftwaffe w początkowej fazie bitwy o Anglię wypowiedział słynne słowa, o tym, że „nigdy w dziejach ludzkich konfliktów tak wielu nie zawdzięczało tak wiele tak nielicznym„. Błędnie uważa się, że wypowiedź ta dotyczy również polskich lotników, tak bardzo zasłużonych w powietrznej bitwie o Anglię….

wyskoczyć jak filip z konopi
|

Wyskoczyć jak filip z konopi – skąd się wzięło to powiedzenie?

Polski język pełen jest barwnych powiedzeń, które często używamy, nie zastanawiając się nad ich pochodzeniem. Jednym z nich jest wyrażenie „wyskoczyć jak filip z konopi”, które oznacza nagłe i nieoczekiwane wtrącenie się do rozmowy, często w sposób niezbyt przemyślany lub nietrafiony. Ale skąd właściwie wzięło się to powiedzenie? Historia, jak się okazuje, jest nie tylko…

mydlenie oczu
|

Jak mydło stało się narzędziem oszustwa, czyli skąd wzięło się 'mydlenie oczu’

Język polski pełen jest powiedzeń, których znaczenie znamy doskonale, ale ich pochodzenie często ginie w mrokach dziejów. Tak jest i z „mydleniem oczu” – wyrażeniem oznaczającym wprowadzanie kogoś w błąd, zwodzenie czy też sprytne ukrywanie prawdy. Ale skąd właściwie wzięła się ta fraza? Odpowiedź znajdziemy w czasach króla Zygmunta Augusta, kiedy to dwóch sprytnych dworzan…

sumy bajońskie
|

Sumy bajońskie – co znaczy i skąd pochodzi to powiedzenie?

W języku polskim „sumy bajońskie” to określenie oznaczające ogromne kwoty pieniędzy, które są niemożliwe do uzyskania. Ale skąd właściwie wzięło się to powiedzenie? Jego korzenie sięgają początków XIX wieku i politycznych intryg epoki napoleońskiej.   Gdzie to się zaczęło? Aby zrozumieć genezę zwrotu „sumy bajońskie”, musimy cofnąć się do początku XIX wieku, do czasów Księstwa…

wyjść jak Zabłocki na mydle
|

’Wyjść jak Zabłocki na mydle’ – historia porażki, która przeszła do legendy

Każdy z nas przynajmniej raz usłyszał powiedzenie „wyjść jak Zabłocki na mydle”. Stało się ono symbolem spektakularnej porażki, najczęściej wynikającej z nadmiernej chciwości, nieprzemyślanych decyzji czy przesadnie sprytnego planu, który zakończył się fiaskiem. Ale kim był ów Zabłocki? Skąd wzięła się ta fraza i dlaczego utrwaliła się w polskim języku?   Zabłocki i jego niefortunny…

mnich zapisujący pierwsze zdanie po polsku
|

’Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj’, czyli pierwsze zdanie zapisane po polsku

Za pierwsze znane zdanie zapisane po polsku (a konkretniej – po staropolsku) postrzegane jest: „daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj”. Wypowiedział je w XII wieku pewien czeski rycerz, a zapisał ok. sto lat później pochodzący z Niemiec opat klasztoru Cystersów w dolnośląskim Henrykowie. Zdanie to znajduje się w tzw. Księdze Henrykowskiej. Stało się tak…